DEVAM: 188-189. İki
Rekatte(n Sonra) Yanılma (Sehv Secdeleri)
حَدَّثَنَا
حَجَّاجُ
بْنُ أَبِي
يَعْقُوبَ
حَدَّثَنَا
يَعْقُوبُ
يَعْنِي
ابْنَ إِبْرَاهِيمَ
حَدَّثَنَا
أَبِي عَنْ
صَالِحٍ عَنْ
ابْنِ
شِهَابٍ
أَنَّ أَبَا
بَكْرِ بْنَ
سُلَيْمَانَ
بْنِ أَبِي
حَثْمَةَ
أَخْبَرَهُ
أَنَّهُ
بَلَغَهُ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بِهَذَا الْخَبَرِ
قَالَ وَلَمْ
يَسْجُدْ
السَّجْدَتَيْنِ
اللَّتَيْنِ
تُسْجَدَانِ
إِذَا شَكَّ
حَتَّى
لَقَاهُ
النَّاسُ قَالَ
ابْنُ
شِهَابٍ
وَأَخْبَرَنِي
بِهَذَا
الْخَبَرِ
سَعِيدُ بْنُ
الْمُسَيَّبِ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
قَالَ وَأَخْبَرَنِي
أَبُو
سَلَمَةَ
بْنُ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
وَأَبُو
بَكْرِ بْنُ
الْحَارِثِ بْنِ
هِشَامٍ
وَعُبَيْدُ
اللَّهِ بْنُ
عَبْدِ
اللَّهِ
قَالَ
أَبُو دَاوُد
رَوَاهُ
يَحْيَى بْنُ
أَبِي
كَثِيرٍ
وَعِمْرَانُ
بْنُ أَبِي
أَنَسٍ عَنْ
أَبِي
سَلَمَةَ
بْنِ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
وَالْعَلَاءِ
بْنِ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
عَنْ أَبِيهِ
جَمِيعًا
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
بِهَذِهِ
الْقِصَّةِ
وَلَمْ
يَذْكُرْ
أَنَّهُ
سَجَدَ
السَّجْدَتَيْنِ
قَالَ أَبُو
دَاوُد وَرَوَاهُ
الزُّبَيْدِيُّ
عَنْ
الزُّهْرِيِّ
عَنْ أَبِي
بَكْرِ بْنِ
سُلَيْمَانَ
بْنِ أَبِي
حَثْمَةَ
عَنْ
النَّبِيِّ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ فِيهِ
وَلَمْ
يَسْجُدْ
سَجْدَتَيْ
السَّهْوِ
Ebû Bekr b. Süleyman b.
Ebî Hasme, Rasûlullah'ın bu (bab'da zikredilen) sehv hadisesini, İbn Şihâb'a
haber vermiş ve şunları eklemiştir:
Bana ulaştığına göre,
Rasûlullah; şüphe edildiğinde yapılan iki secdeyi, insanlar bu konuda kendisine
iyice hatırlatıncaya kadar yapmazdı.
Ebû Dâvûd rivayet
etmiştir.
İbn-i Şihab dediki: Bu
haberi Said b. Müseyyeb Ebu Hureyre'den naklen bana bildirdi. Ayrıca Ebû Seleme
b. Abdirrahman, Ebû Bekir b. el-Haris, İbn Hişam ve Ubeydullah b. Abdullah da
bana haber verdiler.
Ebû Dâvûd dediki: Bu
haberi Yahya b. Ebî Kesîr ve îmran b. Ebî Enes, Ebu Seleme b. Abdirrahman'dan
(Ala b. Abdurrahman babasından hepsi) [Bu cümle bazı nüshalarda mevcut
değildir.] de Ebû Hureyre'den bu hadiseyi nakletmiş Resulullah’ın iki defa
secde ettiğini söylememiştir.
Yine Ebu Davud dedi ki:
Bu hadisi Zübeydi, Zühri'den, Zühri de Ebû Bekr b. Süleyman b. Ebû Hasme'den
rivayet edip "sehv secdelerini yapmadı" demiştir.
İzah:
Bu rivayette Nebi
s.a.v.’in, insanlar kendisine iki rekat kılındığını hatırlatıncaya kadar sehv secdesi
yapmadığı ifâde edilmektedir. Bu rivayet, bir önceki rivayetle birleştirilince
Hz. Nebiin sadece cemaatin hatırlatması ile iktifa etmediği, aksine Cenab-ı
Hakk'ın kendisine tam bir bilgi verinceye kadar secde etmediği anlaşılmaktadır.
Rivayetin peşinde İbn
Şihâb'dan nakledilenler de esas rivayetteki sözleri takviye etmektedir. Zaten
buraya alınmasındaki maksat da budur.
Ebû Davud'un en sona
aldığı talikler ise, Hz. Nebi'in secde etmediğine delâlet etmektedir. Bu,
Zührî'den yapılan rivayetlerin muzdarib olduğunu gösterir. Çünkü bazılarında
Hz. Nebi'in secde ettiği beyân edilmişken, bazılarında secdeden hiç
bahsedilmemiş bazılarında ise, açıkça secde etmediği söylenmiştir. Dolayısıyla
Zuhrî'nin yaptığı rivayet delil olmaya elverişli değildir.
İbn Abdilber Zülyedeyn
kıssasında hiç bir âlimin Zührî'den yapılan rivayete değer vermediklerini, onu
terk ettiklerini söyler.